Τριμερής πόρπη, Κεντρική Μακεδονία/Νάουσα. 19ος αιώνας. Άργυρος, φουσκωτός, χυτός, ένθετοι λίθοι. Μήκος: 23.5 εκ, Πλάτος: 8εκ. Αργυρή πόρπη, τριμερής σε δύο τμήματα, με έσω καμπτώμενες απολήξεις. Το διακοσμημένο θηλύκι της ενώσεως καλύπτεται πίσω από το κεντρικό επίμηκες τμήμα, ευρισκόμενο τοιουτοτρόπως στην πίσω όψη. Στο ίδιο σημείο φέρει, οριζοντίως και συμμετρικά, τέσσερα συνολικά ορίζοντια λογχόσχημα στοιχεία προσήλωσής της σε δερμάτινη ή υφαντή ζώνη «γαντζούδια». Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο και συνηθισμένο τρόπο ανάρτησης, κυρίως παλαιότερα. Τα πλαϊνά επιμήκη μέρη, που είναι και τα μεγαλύτερα σε σχέση με το κεντρικό, καλύπτονται με εκτεταμένο φυτικό διάκοσμο, αποδοσμένο άρτια μέσω της σφυρηλατήσεως και της ενθέσεως χρωματιστών λίθων. Η διακόσμηση της επιφάνειάς του ακολουθεί το ιδιαίτερο σχήμα του και κατ’ αυτόν τον τρόπο σχηματίζονται δύο λαχουρόσχημα μοτίβα που εμπεριέχει το ένα το άλλο. Το μεγαλύτερο (εξωτερικό) ορίζεται με μια απέριττη λεπτή ακόσμητη ζώνη και κατόπιν υπάρχει πλαίσιο οριζόμενο από περίγραμμα πυκνών και λεπτότατων στιγμών. Εντός αυτού αποδίδονται εύσαρκες ελαστικότατες βλαστόσπειρες με έναν μόνο ρόδακα στο κέντρο, περί του σημείου ενώσεως με το κεντρικό τμήμα. Το σύνολο έχει αποδοθεί άψογα, καθώς πάνω στο σκληρό μέταλλο ο φυτικός κόσμος ανεμίζει όλος χάρη, ακολουθώντας παράλληλα το ιδιαίτερο σχήμα του αντικειμένου. Μεσολαβεί επίσης μία ακόσμητη ταινία και κατόπιν το κεντρικό και μικρότερο λαχουρόσχημο μοτίβο οριζόμενο από δύο ζώνες στιγμών διαφορετικού μεγέθους. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι φόρμες των μοτίβων διαπλάθονται με τέτοια χάρη που φαίνεται σαν να πάλλονται από την δύναμη της ζωής του φυτικού κόσμου, περιγράφοντας το σχήμα του αντικειμένου. Στο κέντρο υπάρχει πολύφυλλος ρόδακας που για ανθήρα φέρει βαθυπράσινο λίθο σε περίτεχνο καστόνι. Το κεντρικό τμήμα αποδίδεται ως «πιεσμένο» μεταξύ των δύο πλαϊνών μερών. Επάλληλα γλωσσωτά κοσμήματα και φυλλοφόρος στέψη περιβάλλουν κεντρικό μαστοειδές κομβίο που καλύπτεται με φυτικά μοτίβα. Αυτά αποδίδονται, μέσω της χύτευσης, να στροβιλίζονται γύρω από το κέντρο ενός μεταλλικού άνθους με βαθυκόκκινο λίθο για ανθήρα. Πρόκειται για μια πόρπη που αποδίδει στην μεταλλική της επιφάνεια, μέσω συνδυασμού τεχνικών και ειδικά της απαιτητικής σφυρηλατήσεως, έναν κατάφορτο, ολοζώντανο, κυματιζόμενο φυτικό κόσμο, ακολουθώντας τις πολλές καμπύλες ενός ιδιαίτερου σχήματος. Ενός σχήματος γνωστού και αγαπητού σε πολλές περιοχές της κεντρικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα μεταξύ των αρχοντισσών της Νάουσας (πόρπη «κολάνια»), όπως δείχνει η συγγένειά του με καλά μελετημένα και χρονολογημένα παραδείγματα. Περιγραφή Χαρίλαος Ευ. Γουΐδης