Ζεύγος εγχειριδίων ιδιαίτερης χρήσης με το θηκάρι τους. Πιθανόν από περιοχές του Πόντου και του Καυκάσου για την ανώτερη τάξη, 19ος αιώνας. Ατσάλι για τις λεπίδες, κέρατο για τις λαβές, ξύλο και δέρμα για το θηκάρι, καθώς και άργυρος κατάκοσμος με μαύρο σμάλτο (νίελο/σαβάτι). Μικρή φθορά στο κέρατο της λαβής του β’ εγχειριδίου Μήκος α’ λεπίδας: 10,6εκ, Πλάτος α’ λεπίδας: 1,3εκ, Μήκος β’ λεπίδας: 9,3εκ, Πλάτος β’ λεπίδας: 1,2εκ, Μήκος συνολικό α’ εγχειριδίου: 20εκ, Μήκος συνολικό β’ εγχειριδίου: 17,5εκ, Μήκος θηκαρίου: 18,5εκ Ζεύγος πολυτελών εγχειριδίων με το θηκάρι τους, ιδιαίτερης χρήσης, που συγκροτούν ένα εξεζητημένο και σπάνιο σύνολο. Οι λεπίδες ομοιάζουν με τα καλύτερα γνωστά παραδείγματα των αντίστοιχων καυκασιανών και σχετικών ανατολίτικων εργαστηρίων. Φέρουν επάλληλες αυλακώσεις στο λαμπερό τους ατσάλι, μειούμενου μήκους, και η μεγαλύτερα, ίσως εξίτηλα, σμικρότατα, δηλωτικά κατασκευαστικά ίχνη. Η μετάβαση στην λαβή γίνεται μέσω στιβαρού μεταλλικού δεσίματος και ακολουθεί μονοκόμματη κυλινδρική λαβή από σκούρο κέρατο που επενδύεται για το μεγαλύτερο μέρος της με άργυρο. Το πολύτιμο μέταλλο έχει κατασκαφεί με μικρά ή μεγαλύτερα εργαλεία και έχει δημιουργηθεί ένα κατάφορτο διακοσμητικό σύνολο, στο οποίο κυριαρχούν μεγάλα άνθη με τους έλικές τους. Τα τελευταία στοιχεία είναι καμωμένα με την τεχνική του μαύρου σμάλτου (νίελο/σαβάτι), η οποία είναι η μόνη από τις σχετικές των βυζαντινών χρόνων που συνέχισε να χρησιμοποιείται, όμως με πολύ κόπο και κόστος. Τέλος, στην απόληξη της λαβής υπάρχει συμφυής αργυρός κρίκος, πιθανόν για την εξάρτηση από αλυσίδα. Το δεύτερο εγχειρίδιο είναι καθ’ όλα όμοιο σε μικρότερη κλίμακα και με σχετική φθορά σε μέρος του κέρατου της λαβής. Το θηκάρι αποτελεί ένα επίσης άψογο τεχνικά έργο, καθώς έχει κατασκευαστεί με βέλτιστο λειτουργικό τρόπο, ώστε να δέχεται και τα δύο εγχειρίδια μέχρι την αρχή των λαβών, αλλά με τέτοιον τρόπο ώστε να μην καλύπτονται πλήρως. Είναι επενδεδυμένο με σκουροκόκκινο στιλπνό δέρμα, στο οποίο περί το μέσον διαμορφώνονται επάλληλες νευρώσεις, τόσο ως διακοσμητικό όσο και ως πρακτικό στοιχείο. Απολήγει σε αργυρή σφαίρα στο κάτω άκρο, ενώ στο άνω φέρει αργυρό έλασμα κατάφορτο με σαβατλίδικο διάκοσμο ανθέων σε απόλυτη συμφωνία έκφρασης πολυτέλειας με τα εγχειρίδια. Συμφυής κρίκος ανάρτησης υπάρχει σε αυτό το τμήμα ενδεχομένως για να συνδέει την αλυσίδα με τα εγχειρίδια. Στο ίδιο σημείο υπάρχει κατάλληλη διαμόρφωση και στο δέρμα του θηκαριού, ούτως ώστε το σύνολο να εξαρτάται από την ζώνη και να μην χρειάζεται να εισχωρεί στο εσωτερικό αυτής και να μην είναι ορατό. Αυτό το τελευταίο στοιχείο σε συνδυασμό με το μέγεθος και την μορφή των εγχειριδίων είναι δηλωτικά της άκρως ιδιαίτερης χρήσης ενός πολυτελούς συνόλου. Ειδικότερα, είναι γνωστό ότι μέχρι και τον 18ον αιώνα σχεδόν η χρήση προσωπικών μέσων δείπνου ήταν προνόμιο ευπόρων. Ωστόσο, αυτό περιελάβανε συνήθως ένα μαχαίρι και ένα πιρούνι στο ίδιο θηκάρι. Η χρήση δυο μαχαιριών για το δείπνο με κρέας είναι μια σπάνια συνήθεια, γνωστή κυρίως στους πλούσιους ευρωπαϊκούς κύκλους του 17ου και 18ου αιώνα. Τα αντικείμενα κατέληξαν να δηλώνουν το κύρος και την ευμάρεια του κατόχου οπότε αναρτώνται στην μέση, όπως ακριβώς είναι κατασκευασμένα και τα συγκεκριμένα, αποκαλύπτοντας ένα πολυτελές και σπάνιο σύνολο από τον καθ΄ ημάς ανατολικό χώρο. Περιγραφή Χαρίλαος Ευ. Γουΐδης