Ζώνη και τριμερής πόρπη. «Ζουνάρη με την Κορώνα». 19ος αιώνας Θράκη. Δέρμα, πολύχρωμοι πολυεδρικοί λίθοι, άργυρος και ορείχαλκος επίχρυσος, σφυρήλατος, χυτός, καλεμιστός, συρματερός και πολύχρωμα σμάλτα. Πόρπη συνολικό μήκος: 24εκ, Πόρπη μέγιστο πλάτος: 14εκ, Μήκος ζώνης: 80εκ, Πλάτος ζώνης: 8εκ. Ακέραια ζώνη και πόρπη με αργυρά, ορειχάλκινα και επίχρυσα τμήματα, «παφίλια», και ένθεση με πολύχρωμα σμάλτα και πολυεδρικούς, πολύχρωμους λίθους. Έτσι, σε ένα αντικείμενο απαντάται η συνύπαρξη σχεδόν όλων των τεχνικών της παραδοσιακής μεταλλοτεχνίας με άμεσες επιβιώσεις της βυζαντινής και παντοίας κόσμησης. Η ζώνη αποτελείται από περισσότερα από 25 ορθογώνια πλακίδια, το καθένα από τα οποία διαμορφώνει ένα πολύπλευρο πλαίσιο και το σύνολο της επιφάνειάς του είναι κατάφορτο με επίθετα, σφαιρίδια, ρόμβους, σχοινία, ταινίες και κάθε άλλο στολίδι. Το σύνολο καλύπτεται με λαμπερή επιχρύσωση, «μαλαμοκάπνισμα». Στο εσωτερικό του πλαισίου, σε ένα παιχνίδισμα απέριττου και κατάκοσμου, εκτείνεται λεία αργυρή επιφάνεια, δουλεμένη γύρω-γύρω με πυκνό λοξό σφυροκάλεμο («νυχάκι»). Το πληθωρικό σύνολο απολήγει στην πραγματική κορωνίδα, την τριμερή πόρπη «κορώνα». Δύο επιμήκη πλαϊνά τμήματα εικονίζουν πραγματικά το γνωστό στην τέχνη horror vacui της οθωμανικής τέχνης, αφού δεν εντοπίζεται ακόσμητη η παραμικρή επιφάνεια. Ένα πλήθος από στριφτά σύρματα, σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις σαν εξαιρετικό γνώρισμα ένα αργυρό και ένα επίχρυσο μαζί, δημιουργούν ένα πλέγμα χώρων, «τα λακκώματα», τα οποία γεμίζουν με πολύχρωμο σμάλτο, λαζουρί, μπλε και βαθύ πράσινο μεταξύ πλήθους ανθέων και φυτών καμωμένων στο μέταλλο, στολισμένα με πολύχρωμους βαθυκόκκινους λίθους και ποικιλμένα με χρυσό. Τα πλαϊνά μέρη της πόρπης δένονται σφιχτά με το εξαιρετικά επίμηκες κεντρικό και πράγματι κορονόσχημο. Πέρα από τα πάλλοντα ζωντάνιας σμάλτα και τον κυκεώνα των περιελισσόμενων βλαστών και φυλλωμάτων από στριφτό σύρμα, μεγάλοι πολυεδρικοί, πολύχρωμοι λίθοι οδηγούν στην κορύφωση στο άνω μέρος. Εκεί, κάτωθεν πολύλοβου πλαισίου, δύο φτερουγίζοντα περιστέρια ακουμπούν τρυφερά τα ράμφη τους και γεννώνται βλαστοί. Το απόλυτο σύμβολο της γονιμικής ενώσεως, σε ένα εκ των πολυτελέστερων παραδειγμάτων της νεοελληνικής μεταλλοτεχνίας, συνδυάζει όλες τις γνωστές τέχνες με την εξαιρετικά σπάνια, απαιτητική και παλαιότατη τεχνική των περίκλειστων σμάλτων, άμεσα βυζαντινή. Παρόμοιες ζώνες με πόρπες κατασκευάζονταν στην Θράκη για τους πλουσιότερους γάμους, γνωστές ως «του Ζουνάρι με την Κορώνα» ή «Σουφλιώτικη Κορώνα» (από το πιο κοντινό μεγάλο κέντρο) και σήμερα γνωστά, πολυτελή, παρόμοια δείγματα απόκεινται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (βλ. Γιορτινή φορεσιά Σουφλίου, Αρ. Εισ. 6790 και Γιορτινή φορεσιά Ελλληνοχωρίου Αρ. Εισ. 6777), στις Συλλογές του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (Αρ. Μ. 6441) και στην Συλλογή Νοταρά (κσ. 38). Με την τελευταία μάλιστα, η οποία είναι ακριβώς χρονολογημένη στα 1904, διαπιστώνεται στενότατη συγγένεια, όπως για παράδειγμα στα πλακίδια της ζώνης και την διακόσμησή τους, με την υπό εξέταση ζώνη με πόρπη βέβαια να υπερέχει στην πλαστικότητα των κινήσεων, καταδεικνύοντας ενδεχομένως την πρωιμότητά της και το ακόμη υψηλότερο επίπεδο. Περιγραφή Χαρίλαος Ευ. Γουΐδης